zdaj z nami maturę z wos
Pobierz bezpłatne poradniki dotyczące elementów prawa wymaganych na maturze z WOS oraz obejrzyj minutowe filmiki z powtórką do matury!
Specjalne webinarium na ostatniej prostej przed maturą!
CO JEST W ŚRODKU?
Wiedza prawnicza
Materiały źródłowe
Definicje
Przykłady
Objaśnienia
Diagramy
1. Podstawowe definicje
Źródło prawa – akt (rzadziej fakt, stan rzeczy lub praktyka), z którego wynikają normy prawne (zawiera przepisy prawa).
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. ustanawia podział źródeł prawa na źródła prawa powszechnie obowiązującego i źródła prawa wewnętrznie obowiązującego (przepisy wewnętrzne).
Prawo powszechnie obowiązujące to prawo, które jest adresowane do dowolnego podmiotu prawa (osoby fizyczne, osoby prawne itd.); innymi słowy, nie ma takiego podmiotu prawa, do którego nie można zaadresować normy prawa powszechnie obowiązującego.
Częstym błędem jest uproszczenie, że prawo powszechnie obowiązujące to prawo dla obywateli. To nieprawda, bo
1) nie musi dotyczyć wszystkich obywateli i
2) może nie dotyczyć obywateli, tylko innych podmiotów prawa, np. osób prawnych.
Prawo wewnętrznie obowiązujące (przepisy wewnętrzne) to prawo, które adresowane jest do jednostek organizacyjnie podległych podmiotowi stanowiącemu akt prawa wewnętrznie obowiązującego. W pewnym uproszczeniu to prawo obowiązujące wewnątrz szeroko rozumianej administracji publicznej.
[Ważne wyjaśnienie] Adresat prawa to podmiot, któremu prawo coś nakazuje lub zakazuje albo zezwala lub gwarantuje!
2. Charakterystyka ogólna systemu
Konstytucja RP z 1997 r., regulując zagadnienie źródeł prawa, w dużej mierze uporządkowała, w jakich formach może być stanowione prawo powszechnie obowiązujące, czyli ustanawiane nowe normy prawne. Wcześniej na poziomie konstytucyjnym brak było analogicznych regulacji. Uporządkowanie to polega przede wszystkim na zdefiniowaniu (określeniu) podmiotowo i przedmiotowo zamkniętego katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego oraz relacji (głowie o charakterze hierarchicznych) między poszczególnymi źródłami. Zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego oznacza, że Konstytucja wymienia w sposób enumeratywny (wyczerpujący) źródła prawa powszechnie obowiązującego.
Poradników
Z nami zdasz WOS! Bezcenny materiał do powtórki przed egzaminem
OSTATNIA PROSTA PRZED MATURĄ – OBEJRZYJ POWTÓRKOWE NAGRANIA
Wiedza z poradników w krótkich, jednominutowych nagraniach wideo przygotowanych przez wykładowców, polityków i urzędników państwowych. Codziennie publikujemy nowy materiał!
WIEDZA, Z KTÓRĄ ZDASZ WOS
Poradniki zgodne są z podstawą programową dla nauczania przedmiotu Wiedza o Społeczeństwie w liceach i technikach.
Zakres podstawowy matury z WOS
Uczeń m.in.:
- wyjaśnia, czym różnią się normy prawne od innych typów norm; wymienia podstawowe zasady prawa (prawo nie działa wstecz, domniemanie niewinności, nie ma winy bez prawa, nieznajomość prawa szkodzi) i wyjaśnia konsekwencje ich łamania;
- przedstawia źródła prawa w Rzeczypospolitej Polskiej – wykazuje szczególną moc konstytucji; przedstawia procedurę ustawodawczą;
- wymienia obowiązujące akty prawa pierwotnego Unii Europejskiej; lokalizuje jej państwa członkowskie; przedstawia podstawowe obszary i zasady działania Unii Europejskiej;
Zakres rozszerzony matury z WOS
Uczeń m.in.:
- rozróżnia źródła, z których wywodzą się normy w różnych systemach prawnych (prawo: zwyczajowe, precedensowe, religijne, pozytywne);
- wyjaśnia zasady hierarchiczności, spójności i zupełności w systemie prawnym oraz pojęcie luki prawnej; rozpoznaje rodzaje prawa (międzynarodowe, krajowe, miejscowe; prywatne, publiczne; materialne, formalne; cywilne, karne, administracyjne; pisane, niepisane);
- wyjaśnia zależności między prawem unijnym i krajowym; przedstawia formy prawa wtórnego Unii Europejskiej i ich miejsce w porządku prawnym Rzeczypospolitej Polskiej;
POZOSTAŁE REPETYTORIA
Źródła prawa Unii Europejskiej
Prawo międzynarodowe w systemie źródeł prawa w Polsce
Systemy rządów
Materiały źródłowe
POBIERZ BEZPŁATNE REPETYTORIA!
Wypełnij poniższy formularz, a w ciągu kilku minut otrzymasz pliki na swoją skrzynkę mailową
Autorzy
Dr Filip Ludwin
Prorektor ds. kształcenia, Dziekan wydziału prawa
Doktor nauk prawnych, wykładowca akademicki, autor publikacji naukowych, redaktor naczelny czasopisma naukowego “Kultura Prawna”, ekspert i analityk w Konfederacji Inicjatyw Pozarządowych Rzeczypospolitej oraz w Ośrodku Analiz Prawnych, Gospodarczych i Społecznych im. Hipolita Cegielskiego. Jego zainteresowania naukowe i zawodowe dotyczą głównie historii myśli politycznej i prawnej, teorii ustroju, społeczeństwa obywatelskiego, prawa konstytucyjnego, prawa rolnego, filozofii i logiki. W rozprawie doktorskiej zajął się zagadnieniem wpływu nauk przyrodniczych, zwłaszcza biologii ewolucyjnej, na współczesną filozofię polityczną i filozofię prawa.
Dr Marcin Olszówka
Doktor nauk prawnych, dyrektor Departamentu Prawa Konstytucyjnego i Administracyjnego w Rządowym Centrum Legislacji. Zainteresowania naukowe obejmują prawo wyznaniowe, prawo konstytucyjne oraz bioetykę. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych, w tym kilku monografii, artykułów w wysoko punktowanych czasopismach naukowych oraz współautor komentarza do Konstytucji RP wydanego nakładem Wydawnictwa C.H. Beck.
A po maturze...
Dołącz do grona studentów Collegium Intermarium i studiuj Prawo z najlepszymi!
Małe grupy
Unikamy masowości. Grupy nie przekraczają 20 osób
Dodatkowe języki obce
Nie tylko angielski. Student ma możliwość nauki drugiego języka obcego
Opieka tutora
Zapewniamy relację mistrz-uczeń przez cały okres studiów
Dodatkowe przedmioty ekonomiczne
Studentów wyposażamy w szeroką wiedzę, nie tylko prawniczą
Praktyczna wiedza
Studia przygotowują do aplikacji zawodowych, studenci uczestniczą w symulacjach sądowych i pracy na zanonimizowanych aktach sądowych
Nie tylko nauka
Zajęcia strzeleckie w ramach WF, wycieczki do muzeów i innych placówek kultury, bogaty program praktyk
„Collegium Intermarium na tle innych polskich uczelni wyróżnia się powrotem do tradycji i wolnej debaty akademickiej, której celem jest wspólne przybliżanie się do prawdy. Cieszę się, że mogę w tym projekcie uczestniczyć”
Joanna, studentka Collegium Intermarium
Uczą u nas:
dr Bartosz Lewandowski
Rektor
dr Filip Ludwin
Dziekan
dr Stephen Baskerville
Doktor nauk o państwie London School of Economics
Dr Andreas Kinneging
Filozof, Holandia
Dr Anna Dalkowska
Sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego
Dr Krzysztof Wąsowski
Adwokat
William L. Saunders
Catholic University of America
Dr Miša Đjurković
Instytut Studiów Europejskich w Belgradzie
Dr Dariusz Drajewicz
Wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury
Paweł Rybicki
Były dyrektor Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Głównej Policji
Dr Monika Brzozowska-Pasieka
Ekspert Rady Europy
Dr Grégor Puppinck
Dyrektor European Centre for Law and Justice
Wesprzyj nas
MASZ PYTANIA? SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI!
Biuro ds studenckich